Để có đủ quân số với vai trò thường trực của tỉnh tại địa phương, tháng 12 năm 1952 Ban Chỉ huy huyện đội điều động du kích cơ động của các xã thành lập 5 trung đội lấy tên là đại đội 196 - bộ đội chủ lực dưới sự lãnh đạo của Huyện ủy, Ủy ban hành chính kháng chiến huyện và huyện đội Tiên Lãng. Đại đội 196 kiên cường, liên tục lập chiến công và lớn mạnh không ngừng, góp phần đắc lực cho phá càn thắng lợi.

Là đơn vị bộ đội địa phương, con đẻ của quê hương, lúc thì tập trung lúc thì phân tán, sống trong lòng dân, được Nhân dân nuôi dưỡng đùm bọc. Trang bị sinh hoạt vô cùng thiếu thốn hầu hết dựa vào dân nhưng với lòng quyết tâm, tinh thần yêu nước, yêu quê hương, quyết không cam chịu làm nô lệ cho bè lũ cướp nước. Cán bộ, chiến sĩ đơn vị luôn phải khắc phục khó khăn, chịu đựng gian khổ, vừa luyện tập, vừa tăng gia sản xuất, vừa chiến đấu trên mảnh đất quê hương. Lực lượng vũ trang 196 đã cùng Đảng bộ, Nhân dân, các lực lượng vũ  trên địa bàn ngày đêm chiến đấu trên mảnh đất quê hương, ghi nhiều chiến công oanh liệt góp phần chiến công vào công cuộc chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc góp phần xây dựng huyện, anh hùng trong hai cuộc kháng chiến chống quân xâm lược.

Qua các chiến dịch và hàng trăm trận đánh phá càn, phục kích, tập kích, độn thổ, phá tề, trừ gian từ đầu huyện đến cuối huyện nhiều trận chiến đấu anh dũng đã diễn ra làm cho địch phải cố thủ trong các bốt chiến lược, không thể bình định vào trong các làng xã.

Vào giữa năm 1953 nhận được chỉ thị của cấp trên địch có âm mưu bình định khu du kích lập vành đai trắng trong đó có Tiên Lãng.

Huyện ủy nhanh chóng chỉ đạo giao cho đại đội 196 phân chia lực lượng xuống các xã, kết hợp với quân chủ lực, dân quân du kích chuẩn bị cho cuộc chiến đấu chống càn.

Sáng sớm ngày 28-8-1953 địch mở trận càn Cờ lốt trận Càn lớn nhất của quân đội viễn chinh Pháp ở Đông Dương đánh vào huyện Tiên Lãng, cửa ngõ của tỉnh Kiến An và thành phố Hải Phòng.

Ngày đầu tiên chúng bố trí hỏa lực từ nhiều hướng, với 40 khẩu trung pháo ở các căn cứ, kể cả các tàu chiến, ca nô, đua nhau dội bão lửa vào các làng xã. Tiếng đạn pháo dữ dội toàn huyện tràn ngập khói lửa. Trên trời máy bay nhào lộn dẫn dắt mục tiêu ầm ĩ nhả đạn. Đại đội 196 đã cùng với các lực lượng và các địa phương hỗ trợ hướng dẫn tìm nơi trú ẩn cho người già và trẻ em.

Ngay sau đó năm cánh quân của địch chia thành 5 mũi đồng loạt vào khắp nơi trong huyện.

Ngay ngày đầu xuất quân (28.8.1953) kết hợp với đại đội 295 cùng du kích xã Kiến Thiết với chiến thuật độn thổ, phục kích, bố trí trận địa ở thôn Hán Nam đón đánh cánh quân từ Đông Xuyên Ngoại tiến lên, địch bị trúng kế chỉ hơn 10 phút giao tranh ta diệt 70 tên lính địch, bắt sống 5 tên thu 14 súng, nhiều quân trang, quân dụng. Trận đánh hay, tiêu diệt gọn dành thắng lợi mở đầu cổ vũ tinh thần chiến đấu của quân và dân Tiên Lãng.

Suốt gần một tháng ròng rã (từ 28 tháng 8 đến 20 tháng 9) cùng với Đảng bộ và Nhân dân, các đơn vị lực lượng vũ trang, dân quân, du kích, đại đội 196 đã anh dũng kiên cường bám đất, bám dân chiến đấu phá càn bằng nhiều hình thức kết hợp chông mìn, cạm bẫy, vũ khí thô sơ, bằng ý chí kiên cường đã bẻ gẫy nhiều mũi, nhiều hướng, nhiều đợt tấn công của địch, đập tan chiến dịch càn quét 21 tiểu đoàn quân tinh nhuệ hiện đại của Pháp ở Đông Dương có xe lội nước, đại bác yểm trợ từ xa, từ nhiều căn cứ. Đây là một chiến dịch càn quét lớn nhất, ác liệt nhất ở một vùng du kích ở chiến trường Đông Dương. Cuối cùng địch phải chịu thất bại thảm hại rút lui khỏi chiến trường Tiên Lãng. Thắng lợi rực rỡ của những trận chiến đấu oanh liệt của quân và dân ta trong trận Càn Cờ lốt tháng 8-1953 trong đó có cán bộ, chiến sĩ đại đội 196.

Đại đội 196 đơn vị bộ đội địa phương hoàn toàn là con em Tiên Lãng, sống chiến đấu trên mảnh đất quê hương đã cùng với Nhân dân Tiên Lãng đập tan trận Càn Cờ lốt vẻ vang nhất trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp làm nên lịch sử anh hùng cho quân dân huyện nhà.

Đại đội 196 được tặng huân chương kháng chiến hạng 2.

Thắng lợi của trận càn Cờ lốt có ý nghĩa lịch sử rất quan trọng: Đây là trận đánh mở đầu báo hiệu sự thất bại của kế hoạch Na va của thực dân Pháp. Đánh thắng trận càn Cờ lốt ở Tiên Lãng còn là mở đầu cho chuỗi trận thắng lớn ở đồng bằng, khu tả ngạn sông Hồng làm cho giai đoạn 1 kế hoạch Na va bị phá sản. Chiến thắng diễn ra trong phạm vi hẹp nhưng có ý nghĩa lớn để lại bài học quý về phá càn. Thể hiện tính chủ động trong chỉ đạo xây dựng kế hoạch phá càn và nghệ thuật trong triển khai chiến tranh Nhân dân trong phá càn của khu ủy tả ngạn, tỉnh ủy Kiến An, Huyện ủy Tiên Lãng.

Đơn vị 196 anh hùng đã làm nên nhiều chiến công, được sự đồng tình của các tầng lớp Nhân dân trong huyện. Từ các cụ già ngày đêm nuôi nấng, che chở, đậy hầm cất giấu bộ đội, cán bộ, đến các em thiếu nhi, liên lạc, đến các lực lượng hỗ trợ, các tôn giáo các tổ chức xã hội, tạo nên cuộc chiến tranh Nhân dân, toàn dân, toàn diện nên quân địch phải nhận thất bại thảm hại.

(Tư liệu)