Trong những năm qua, các cơ quan chức năng liên tục cảnh báo về tình trạng lừa phụ nữ, trẻ em bán sang Trung Quốc, Nhà nước đã có nhiều chương trình, dự án hỗ trợ, nhằm ngăn chặn giảm thiểu tình trạng này. Tuy nhiên, thời gian gần đây, lại xuất hiện một số vụ việc nam giới bị lừa bán qua biên giới làm lao động chui. Đường dây "Tổ chức người khác trốn đi nước ngoài" tại xã Tiên Hưng, huyện Tiên Lãng, mà BĐBP Hải Phòng vừa bóc gỡ sẽ là lời cảnh báo cho những lao động nam còn tin vào lời đường mật của bọn tội phạm.
Nghi vấn sau những vụ "biệt tích" của trai làng
Thời gian gần đây, trên địa bàn 2 huyện ven biển Kiến Thụy và Tiên Lãng, TP Hải Phòng xuất hiện tin đồn về một đường dây chuyên đưa người lao động sang Trung Quốc làm việc với mức lương từ 6-8 triệu đồng/tháng. Ở vùng biển này, người dân chủ yếu sinh sống bằng nghề đánh bắt, nuôi trồng hải sản và làm nông nghiệp, lao động dôi dư nhiều, nên mức thu nhập trên quả là niềm mơ ước cho nhiều người, nhất là những thanh niên mới lớn chưa có việc làm.
Cùng thời gian này, BĐBP Hải Phòng và Công an địa phương nhận được một số đơn trình báo của nhân dân về việc con em họ sang Trung Quốc lao động nhưng biệt tăm, biệt tích, không thấy trở về, như các trường hợp Vũ Văn Lương, Nguyễn Văn Quang, Mai Văn Toàn, Vũ Văn Minh, đều mới 17 tuổi, quê ở huyện Tiên Lãng. Có nguồn tin cho biết, sở dĩ các nam thanh niên không có tin tức, không trở về Việt Nam được là do đã bị bọn buôn người bán vào các cơ sở sản xuất làm việc bên Trung Quốc. Nếu muốn về Việt Nam thì gia đình phải có tiền chuộc...
Nhận thấy vụ việc có dấu hiệu của một vụ án hình sự về tội "Tổ chức người khác trốn đi nước ngoài" theo Điều 275 Bộ luật Hình sự, BĐBP Hải Phòng đã xác lập Chuyên án 514T đấu tranh với các đối tượng trong đường dây này. Bên cạnh các biện pháp nghiệp vụ nhằm xác định đối tượng tổ chức, cầm đầu đường dây, kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện qua lại biên giới, BĐBP còn phối hợp với chính quyền địa phương, hỗ trợ các gia đình nạn nhân gặp khó khăn, tuyên truyền, ngăn chặn không để cho kẻ xấu lừa bịp, xúi giục mọi người vượt biên trái phép qua biên giới.
Lộ rõ thủ đoạn lừa bán lao động nam
Trong lúc Ban chuyên án 514T đang khẩn trương điều tra, truy tìm kẻ cầm đầu đường dây lừa bán lao động nam qua biên giới, thì ngày 1-5-2014, ông Vũ Văn Phác, bố đẻ của nạn nhân Vũ Văn Lương, trú tại thôn Tân Quang, xã Tiên Hưng, huyện Tiên Lãng, đã quyết định sang Trung Quốc tìm con.
Được một số gia đình cũng có con biệt tích khi qua Trung Quốc lao động hỗ trợ kinh phí, ông Phác đã sang Trung Quốc bằng con đường xuất cảnh du lịch. Trước đó, con trai ông Phác là anh Vũ Văn Lương đã bí mật gọi điện thoại về nhà báo cho ông Phác biết là anh đang bị ép làm việc tại một công ty da giày ở tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc, mong được mọi người đến cứu, đưa ra khỏi công ty này để trở về Việt Nam...
Khi tới Phúc Kiến và liên lạc được với con trai, ông Phác đã thuê một chiếc xe taxi chờ sẵn ở đó. Khi thời cơ thuận lợi, các anh Lương Văn Sang, Vũ Văn Lương, Vũ Văn Mạnh, Nguyễn Văn Quang, Mai Văn Toàn (đều trú tại Tiên Lãng, Hải Phòng) trốn thoát khỏi công ty, lên xe taxi chạy về Việt Nam qua lối cửa khẩu Móng Cái.
Từ thông tin các nạn nhân trở về cung cấp, kết hợp với các tài liệu chứng cứ đã thu thập được, Ban chuyên án có cơ sở khẳng định, các đối tượng trong đường dây đưa người xuất cảnh trái phép ra nước ngoài có khoảng 5 - 6 đối tượng, cầm đầu là Đoàn Văn Tuấn, SN 1994 và Đoàn Văn Vũ, SN 1996, cùng trú tại xã Tiên Hưng, huyện Tiên Lãng, Hải Phòng.
Sáng sớm ngày 29-5-2014, nhận được tin của quần chúng, đối tượng Tuấn đang ngủ tại nhà ở xã Tiên Hưng, huyện Tiên Lãng. Được sự phối hợp của Công an địa phương, tổ công tác Đồn BP Quang Vinh đã triệu tập Tuấn về trụ sở UBND xã để làm việc. Sau đó đã thực hiện lệnh bắt và khám xét khẩn cấp đối với Tuấn.
Làm việc với cơ quan chức năng, Tuấn khai nhận, do biết tiếng Trung và có mối quan hệ làm ăn với một số cơ sở sản xuất bên Trung Quốc, nên trong tháng 2, tháng 3-2014 đã đưa 10 thanh niên xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc. Tuấn đã cùng một số đối tượng đứng ra ký hợp đồng lao động với các chủ doanh nghiệp, nhưng mọi chế độ của người lao động, bọn chúng đã đút túi chia nhau ăn tiêu trong khi vẫn thu lệ phí của người lao động. Thủ đoạn của Tuấn và đồng bọn là hứa hẹn sẽ xin việc làm ở Trung Quốc với mức lương từ 6 - 8 triệu đồng/tháng. Đối tượng mà Tuấn, Vũ nhắm tới là những thanh niên mới lớn, chưa có việc làm. Nếu ai có nhu cầu đi thì phải đóng "lệ phí" 4 triệu đồng. Trước mắt sẽ thu từ 1-2 triệu đồng để làm lộ phí đi đường. Khi sang tới Trung Quốc, có việc làm sẽ trừ vào tiền lương...
Vụ đầu tiên, chúng đưa nhóm của anh Lương tới một xưởng sản xuất giày da tại tỉnh Quảng Đông. Làm được khoảng một tháng, lấy lý do Công an Trung Quốc kiểm tra, phải di chuyển đi chỗ khác nên không trả lương cho người lao động. Sau đó, chúng lại đưa nhóm của anh Lương tới một xưởng làm mỳ tôm trên địa bàn Quảng Đông. Làm được một tháng, họ cũng bị quỵt lương với chiêu tương tự.
Biết đã bị lừa, nhóm của anh Lương yêu cầu được trở lại Việt Nam, nhưng đồng bọn của Tuấn không cho về vì chưa nộp đủ lệ phí cho chúng. Chúng còn đe dọa: "Nếu tự ý bước ra đường thì cụt chân đừng có trách". Vì sợ hãi, nhóm lao động của anh Lương không dám xin về Việt Nam nữa. Sau đó, chúng tiếp tục đưa nhóm của anh Lương đến tỉnh Phúc Kiến, làm việc tại một công ty giày da. Lợi dụng bọn chúng sơ hở, anh Lương đã gọi điện về nhà thông tin nơi ở của mình để ông Phác (bố anh Lương) sang Trung Quốc giải cứu anh cùng 4 người khác như đã nêu ở trên. Hiện tại, vẫn còn 5 người khác trong nhóm lao động do Tuấn tổ chức đưa đi vẫn chưa được trở về Việt Nam.
Vụ án đã được BĐBP Hải Phòng bàn giao cho Công an TP Hải Phòng tiếp tục điều tra mở rộng, xác định các đối tượng liên quan và phối hợp với phía Trung Quốc để đưa số lao động còn lại về nước. Đây là một hình thức buôn bán người mới xuất hiện, cảnh báo cho những ai có ý định xuất khẩu sang Trung Quốc làm việc tại các cơ sở sản xuất sử dụng "lao động chui" tiềm ẩn nhiều nguy cơ "tiền mất, tật mang".