Hiện nay, vấn đề bảo vệ môi trường sống thu hút sự quan tâm của toàn nhân loại. Con người không thể tồn tại nếu tách khỏi môi trường sống. Tuy nhiên, thời gian qua xuất hiện không ít việc làm thiếu ý thức như chặt phá rừng, vứt rác bừa bãi, sự phát triển ồ ạt của các nhà máy, xí nghiệp, khai thác khoáng sản bừa bãi… gây ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hâu, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người. Trên địa bàn huyện đã và đang triển khai nhiều hoạt động bảo vệ môi trường, trong đó, mô hình tự quản do MTTQ các cấp làm nòng cốt triển khai, mang lại nhiều kết quả thiết thực. 

Tiên Lãng là huyện nằm ven biển, dân số trên 15 vạn người, sinh sống ở 204 thôn, khu dân cư, chiếm 12% diện tích tự nhiên và 8,5% dân số của thành phố. Những năm qua, huyện Tiên Lãng phải chịu tác động khá nặng nề từ biến bối khí hậu với những hiện tượng thời tiết cực đoan, bất thường như bão, giông lốc, xâm mặn, rét đậm, rét hại, sương muối… ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp, hàng trăm hecta lúa, vùng nuôi trồng thủy sản, nhà cửa, trường học bị bão lũ cuốn trôi, tốc mái, đổ sập, gây thiệt hại nhiều tỷ đồng.

Trước thực trạng đó, huyện triển khai đồng bộ nhiều giải pháp bảo vệ môi trường như trồng rừng, trồng cây xanh, dọn dẹp vệ sinh, xử lý rác thải, ra quân hưởng ứng Ngày môi trường thế giới; triển khai dự án tăng cường năng lực phòng chống biến đổi khí hậu, giảm nhẹ rủi ro thiên tai… giữ gìn không gian môi trường xanh sạch đẹp. Trong đó, tiêu biểu là hoạt động của mô hình tự quản bảo vệ môi trường do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện phối hợp với các cấp ngành triển khai thực hiện.

Mô hình khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường là một trong những mô hình được Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát động, nhằm phát huy vai trò tự quản của nhân dân trong việc bảo vệ, giữ gìn vệ sinh môi trường. Hưởng ứng mô hình, UBMTTQ huyện Tiên Lãng chọn thôn Đốc Hậu, xã Toàn Thắng làm điểm từ năm 2008. Từ mô hình điểm, MTTQ huyện đánh giá, rút kinh nghiệm và nhân rộng ra phạm vi toàn huyện. UBMTTQ huyện phối hợp với các cơ quan chuyên môn, cấp ủy chính quyền, MTTQ các xã, thị trấn, các thôn, khu dân cư đẩy mạnh tuyên truyền bằng các hình thức phong phú, sinh động, nâng cao nhận thức của nhân dân. Cấp ủy chính quyền các xã, thị trấn, các chi bộ thôn có nghị quyết chuyên đề về xây dựng giao thông nông thôn gắn với bảo vệ môi trường, chủ trương thực hiện bê tông hóa đường làng ngõ xóm, xây dựng hệ thống tiêu thoát nước thải sinh hoạt theo phương châm xã hội hóa. Các đoàn thể ở thôn, khu dân cư tổ chức ký giao ước thi đua thực hiện 10 nội dung vận động đoàn viên, hội viên hưởng ứng phong trào tự quản, các hộ gia đình ký cam kết thực hiện 7 nội dung chấp hành bảo vệ môi trường.

Qua đó, các hộ dân chủ động phân loại, thu gom, xử lý chất thải, nước thải sinh hoạt, sản xuất, hạn chế sử dụng túi ni lông, sử dụng tiết kiệm năng lượng; thu gom rác thải, vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật qua sử dụng đúng nơi quy định. Mỗi hộ gia đình đều có thùng đựng rác tại gia đình, đến ngày đổ rác vào xe vận chuyển về bãi rác chung của địa phương, không phóng uế, vứt xác động vật bừa bãi, không chặt phá cây xanh…Hạn chế tình trạng thu gom vào góc vườn đốt hay tự chôn lấp, hoặc đổ ra kênh mương, ven đường giao thông.

Đến nay, toàn huyện đã có 121 mô hình tự quản bảo vệ môi trường, 100% thôn, khu dân cư có tổ thu gom rác thải, riêng 2 xã Toàn Thắng và Tiên Thắng 100% các thôn đều có mô hình tự quản. MTTQ và các thành viên xây dựng được 47 tuyến đường tự quản bảo vệ môi trường, tuyến đường do các tổ chức hội phụ trách. Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, trong đó có tiêu chí số 17 về môi trường, MTTQ các cấp của huyện tiếp tục tuyên truyền rộng tãi, tạo nên phong trào thi đua sôi nổi, gắn với các nội dung cụ thể như bảo đảm tỷ lệ hộ gia đình dùng nước sạch, hợp vệ sinh; các cơ sở sản xuất, kinh doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường; xây dựng nghĩa trang theo quy hoạch; xử lý, thu gom chất thải theo quy định.

Gần đây, thực hiện dự án Tăng cường năng lực phòng chống biến đổi khí hậu, giảm nhẹ rủi ro thiên tai, MTTQ huyện và các thành viên tích cực phối hợp với Phòng Tài nguyên môi trường, Tổ chức Tầm nhìn Thế giới Việt Nam tại Hải Phòng triển khai thực hiện với nhiều hoạt động thiết thực như tập huấn nâng cao kiến thức về môi trường, khả năng ứng phó biến đổi khí hậu; tổ chức lễ mít tinh, ra quân dọn dẹp vệ sinh môi trường, diễn tập ứng phó thiên tai…

Qua 7 năm triển khai, mô hình tự quản bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện đã và đang thực sự đi vào cuộc sống, được các cấp ngành và nhân dân hưởng ứng với nhiều việc làm cụ thể, thiết thực, góp phần bảo vệ môi trường sống trong lành, xanh sạch đẹp.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả tích cực đạt được, cũng còn không ít hạn chế như ở một số nơi vẫn còn tình trạng đốt rơm rạ sau khi thu hoạch lúa, hay xả rơm rạ xuống kênh trung thủy nông, máng cứng dẫn nước, một số ít hộ dân vứt rác bừa bãi trên đường giao thông, xuống lòng kênh mương, hệ thống tiêu thoát nước thải nhiều nơi xuống cấp, việc xử lý chất thải chủ yếu là chôn lấp, đốt tại bãi rác tập trung…

Phát huy kết quả đạt được, từng bước khắc phục khó khăn hạn chế, thời gian tới, cấp ủy chính quyền, MTTQ và các tổ chức đoàn thể từ huyện đến cơ sở, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân trong việc thực hiện mô hình tự quản nói riêng, bảo vệ môi trường nói chung, huy động sức mạnh tổng thể giữ gìn vệ sinh môi trường, phòng chống biến đổi khí hậu, giảm nhẹ rủi ro thiên tai, góp phần xây dựng môi trường sống trong lành, xanh sạch đẹp.

Văn Hải