Nếu như cách đây vài năm, những câu chuyện về thiên tai, biến đổi khí hậu, môi trường…tưởng chừng chỉ là vấn đề của xã, của huyện, của các chương trình trên truyền hình, của báo chí thì giờ đây, không chỉ ở 4 xã được hưởng lợi từ dự án mà đâu đâu khắp các xã, thị trấn trên địa bàn huyện cũng được nghe bà con nói với nhau về cách phòng ngừa khi có lũ lụt xảy ra, nên cho con cháu đi học bơi, nhiệt độ trái đất tăng lên sẽ ảnh hưởng như thế nào……Đến bây giờ, thiên tai, biến đổi khí hậu, môi trường đã trở thành câu chuyện thường ngày trong mỗi gia đình, trong các cuộc họp ở thôn, xã, huyện, bà con bảo nhau, Tổ chức Tầm nhìn thế họ hướng dẫn mình như thế mà

Mặc dù vừa là tuyến đường dân sinh vừa là tuyến đường giao thông nội đồng, và lại là tuyến đường trục thôn nối liền 42 hộ dân cư tên địa bàn thôn Đông dưới, xã Vinh Quang nhưng do đã được làm cách đây gần 20 năm nên tuyến đường dài 195m này là nỗi ám ảnh của bà con nhân dân trong thôn không chỉ mỗi khi đến vụ thu hoạch nông sản. Bác Lâm Thị Chanh, người dân thôn Đông Dưới cho biết, ngày trời nắng phải đi lại tuyến đường này đã khổ nhưng những ngày trời mưa phải đi lại tuyến đường này thì còn khổ hơn. Đã hơn 5 năm nay, mỗi khi trời mưa, nước ngập nửa ống chân, hầu như mọi hoạt động của người dân của 42 hộ này đều bị xáo trộn, trẻ con không thể đi học, người gia không thể ra khỏi nhà, con em nhiều khi cũng phải nghỉ làm. Nhưng khổ nhất là khi thu hoạch lúa, xe không thể vào đến ruộng, bà con chỉ có 1 cách duy nhất là dùng xe cải tiến, chở từng bó lúa ra tận đường trục thôn, chính vì vậy mà nhiều hộ dân có ruộng tại khu đồng này đành bỏ ruộng dù đồng đất rất màu mỡ. Biết con đường đã bị xuống cấp nghiêm trọng nhưng nguồn kinh phí của địa phương lại khó khăn, đã nhiều lần 42 hộ dân tổ chức họp bàn làm đường nhưng đều thất bại, bởi để làm con đường này, mỗi hộ phải đóng góp khoảng 5 triệu đồng. Số tiền quá lớn, bà con nhân dân trong thôn lại chỉ biết chấp nhận sống chung với nó. Khi Ban quản lý dự án HRCD tại xã phát động các sáng kiến cộng đồng, bà con nhân dân thôn Đông dưới làm hồ sơ xin được làm tuyến đường này. Trao đổi với chúng tôi, bác Trần Văn Tính – Trưởng thôn Đông dưới cho biết, ngày được tin Tổ chức Tầm nhìn thế giới hỗ trợ 5000USD cho nhân dân trong thôn làm tuyến đường này, bà con nhân dân vui mừng không để đâu hết, chờ từng ngày dự án về triển khai tại con đường này. Nói về công tác phối hợp giữa bà con và dự án, bác Tính cho biết thêm: con đường được làm theo chuẩn thiết kế của con đường nông thôn mới nên có bề mặt rộng 3m, dày 18cm nên tổng kinh phí hết khoảng 220 triệu đồng. Đã được Tổ chức Tầm nhìn thế giới hỗ trợ 50%, bà con nhân dân trong thôn đã tự nguyện phá dỡ tường bao của gia đình, hiến đất cho thôn làm đường theo đúng thiết kế, bỏ ngày công tham gia lao động để đường, ai ai cũng vui mừng phấn khởi.

Có mặt tại tuyến đường bê tông hóa sạch đẹp, to, rộng có gắn biển của Tổ chức Tầm nhìn thế giới, bác Chanh vui mừng cho chúng tôi biết: Nhờ có Tổ chức Tầm nhìn thế giới giúp đỡ, chúng tôi mới có được con đường này, đây là con đường mà người dân thôn tôi đã mong ước lâu lắm rồi, vụ này thu hoạch, chúng tôi đi xe tới tận ruộng, nhàn lắm.

Ngay sau khi tuyến đường này được bê tông hóa, thấy được những lợi ích do con đường mang lại, bà con nhân dân thôn Đông dưới đã đồng lòng làm bê tông hóa 3 tuyến đường ngõ trên trục đường này, trong đó có 1 tuyến dài 63m và 1 tuyến daì 243m. Bác Tính khẳng định: không có tuyến đường do Tổ chức Tầm nhìn thế giới hỗ trợ, chắc chắn chúng tôi sẽ không có động lực để làm thêm 2 tuyến ngõ mới này và làm thêm những tuyến đường bê tông khác trong thôn. Sự giúp đỡ của Dự án và Tổ chức chính là cái ngòi kích thích bà con chúng tôi tiếp tục làm nên những con đường mới, chỉ có thế bà con mới yên tâm sản xuất.

Là một trong 4 xã may mắn được dự án HRCD triển khai các hoạt động tại địa phương, không chỉ bà con nhân dân xã Vinh Quang vui mừng đối với những kiến thức đã được truyền tải, những sáng kiến cộng đồng đi vào thực tiễn mà các hoạt động của dự án tại địa phương còn được lãnh đạo địa phương hết sức ghi nhận, nhất là sự hoạt động tích cực, năng nổ, gần dân của đ/c Đặng Thị Khánh Linh – cán bộ dự án phụ trách huyện, đ/c Phạm Minh Hải – PCT UBND xã Vinh Quang chia sẻ: Vinh Quang là một xã có đường bờ biển dài hơn 19km, phần lớn người dân trong xã là ngư dân nên nhận thức của người dân về biến đổi khí hậu, phòng chống rủi ro thiên tai còn nhiều hạn chế, tuy nhiên, khi dự án triển khai tại xã đã giúp địa phương triển khai đồng bộ rất nhiều các hoạt động từ tập huấn cán bộ giảng viên nguồn đến các hoạt động sáng kiến cộng đồng tại thôn, khu dân cư và các trường học. Nhưng các hoạt động của chúng tôi hoạt động được hiệu quả như thế, chung tôi phải rất cảm ơn đ/c Đặng Thị Khánh Linh là cán bộ dự án phụ trách huyện, xã đã luôn tích cực hướng dẫn bà con nhân dân trong việc nâng cao nhận thức, luôn bám sát các hoạt động tại cơ sở từ khi xây dựng kế hoạch, triển khai đến khi hoàn thiện. Đối với địa phương và bà con nhân dân xã Vinh Quang, đ/c Linh như là người thân, người bạn của xã.

Không chỉ Vinh Quang, mà theo ghi nhận của nhóm phóng viên chúng tôi, tại 3 xã còn lại là Tiên Hưng, Đông Hưng và Tây Hưng, bà con nhân dân nơi đây đều ghi nhận những hoạt động thiết thực và ý nghĩa mà dự án đã mang lại tại địa phương. Sau 2 năm hoạt động, các hoạt động của dự án đạt được còn vượt cả sự kỳ vọng của Ban quản lý dự án xã, đ/c Nguyễn Văn Đềm – cán bộ văn hóa xã Đông Hưng cho biết: Sau 2 năm hoạt động của dự án, Đông Hưng không chỉ có được đội ngũ cán bộ giảng viên nguồn từ xã đến thôn, thu hút nhiều tầng lớp nhân dân tham gia, đến từ nhiều hội, đoàn thể trong xã đã làm thay đổi lớn về nhận thức của người dân về thiên tai, nhân tai, biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường mà Đông Hưng còn có được cơ sở hạ tầng được dự án đầu tư nhận được nhân dân khen ngợi như đầu tư xây dựng 2 trường học tại địa bàn, tổ chức trại sáng tác cho các em học sinh tại Đồ Sơn, qua đó đã giúp địa phương phát hiện những tài năng cho địa phương và đất nước

Nằm trong khuôn khổ của dự án, chuyên mục “Giảm nhẹ rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu” được Ban quản lý dự án huyện, Tổ chức Tầm nhìn thế giới và Đài Phát thanh Tiên Lãng phối hợp thực hiện bắt đầu từ tháng 12/2014 đã được thính giả nghe Đài của 23 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đón nhận, và đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân vào mỗi sáng thứ 7. Bác Nguyễn Thị Cốm, khu 5 thị trấn tiên Lãng cho biết: Trước đây, sau mỗi lần đi chợ về, nhà tôi lúc nào cũng có thêm từ 5 đến 6 chiếc túi nilon do phải đựng thực phẩm. Nhưng từ khi thấy chuyên mục môi trường của Đài nói túi nilon vừa độc hại vừa ô nhiễm môi trường, tôi đã làm như Đài hướng dẫn, tôi đã mua chiếc làn nhựa, đi chợ mua đồ là bỏ vào đấy, không lấy túi nilon nữa. Tối đi bộ cùng các bà trong xóm, tôi đã kể cho hàng xóm của tôi biết được tác hại của túi nilon, thế là các bà ấy bảo nhau cũng đi mua làn nhựa đi chợ, chúng tôi không lấy túi nilon nữa.

Qua 2 năm triển khai dự án, có thể khẳng định, sức lan tỏa của dự án đã không còn nằm trong khuôn khổ của 4 xã vùng dự án mà cả 23/23 xã trên địa bàn huyện đã cùng được hưởng lợi, điều quan trọng nhất, từ những hoạt động ý nghĩa của dự án trên địa bàn huyện đã trở thành những hoạt động thường niên của nhiều địa phương địa phương trên địa bàn huyện và được người dân coi đó là những hoạt động kim chỉ nam của nhà mình. Chúng tôi xin được kết thúc bài viết tại đây bằng nhận xét của đ/c Lương Hữu Huyền – PCT UBND huyện: Những hoạt động của Dự án HRCD đến nay đã không còn là dự án phối hợp giữa Tầm nhìn thế giới và huyện nữa mà bằng sự tận tâm của đ/c Bích, đ/c Linh và bằng tận tụy của các cán bộ dự án xã, những hoạt động của dự án HRCD đã và đang được bà con nhân dân đưa nó thành những hoạt động thường niên trong cuộc sống, các vấn đề môi trường tại huyện chưa bao giờ lại được hoạt động hiệu quả như thế.

Mai Phương