Khi bị sốt xuất huyết, người bệnh sẽ có triệu chứng sốt cao; nhức đầu; đau cơ, khớp..., rất dễ nhầm lẫn với triệu chứng của cảm cúm, viêm họng, sốt phát ban, nên người bệnh thường tự mua thuốc về uống. Việc dùng không đúng thuốc sẽ gây xuất huyết nặng và có thể dẫn tới tử vong.

Hạ sốt, giảm đau nhưng tuyệt đối không được dùng aspirin

Hiện vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu dùng thuốc để điều trị triệu chứng của bệnh.

Một trong những thuốc cần dùng là thuốc hạ sốt giảm đau. Chỉ dùng paracetamol đơn chất để hạ sốt, giảm đau trong trường hợp này. Trong mỗi sản phẩm thuốc đều ghi rất rõ liều dùng, cách dùng, người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để dùng thuốc cho đúng. Cách 4-6 giờ mới được dùng thuốc một lần. Không được dùng ngắn hơn khoảng cách này hoặc tự ý tăng liều thuốc (vì trong sốt xuất huyết, sốt cao thường khó hạ, nhất là những ngày đầu, khiến một số người bệnh sốt ruột tự ý tăng liều thuốc bằng cách uống thêm liều, hoặc vừa uống vừa đặt hậu môn) dẫn đến quá liều. Paracetamol tương đối không độc với liều điều trị, nhưng khi quá liều, sẽ gây hại gan (ngộ độc, làm tổn thương gan, suy giảm chức năng gan).

Tuyệt đối không được dùng aspirin trong sốt xuất huyết. Aspirin là thuốc hạ sốt, giảm đau, chống viêm không steroid, nhưng lại là thuốc có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu.  Chính vì tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu, chống đông máu nên thuốc không được dùng cho người có bệnh ưa chảy máu hoặc có nguy cơ chảy máu như sốt xuất huyết. Nếu dùng aspirin sẽ làm cho nguy cơ chảy máu tăng lên, làm việc xuất huyết không cầm được, sự rối loạn đông máu càng trầm trọng hơn,  có thể xuất huyết dạ dày, nội tạng, nguy hiểm đến tính mạng. Không chỉ gây nguy hiểm cho bệnh, người bệnh còn có nguy cơ gặp tác dụng phụ của thuốc, ví dụ như buồn nôn, nôn, khó tiêu, khó chịu ở thượng vị, ợ nóng, đau dạ dày, loét dạ dày-ruột… Đối với trẻ em, khi dùng thuốc này còn gây hội chứng Reye ở trẻ. Hội chứng Reye là bệnh có liên quan trực tiếp đến não và gan…, sẽ gây ra hiện tượng phù não, thoái hóa tế bào thần kinh não, suy gan…

Ngoài aspirin, tất cả các kháng viêm không steroid đều có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu, tuy mức độ không mạnh như  aspirin nhưng cũng không có lợi trong bệnh sốt xuất huyết. Trên thị trường có một số sản phẩm phối hợp chữa cảm cúm, làm giảm đau có chứa kháng viêm không steroid như ibuprofen, diclofenac… Vì vậy, người bệnh cần lưu ý đọc kỹ thành phần của thuốc hoặc hỏi dược sĩ, bác sĩ để tránh dùng phải các thuốc trên.

 Dùng bù dịch cũng phải đúng chỉ dẫn

 Khuyến khích người bệnh uống nhiều nước oresol hoặc nước sôi để nguội, nước trái cây (nước dừa, cam, chanh, …) hoặc nước cháo loãng với muối. Đối với nước oresol cần pha đúng tỷ lệ theo hướng dẫn trên bao bì, dùng nước đun sôi để nguội để pha. Pha lượng nước ít hơn hoặc nhiều hơn so với khuyến cáo đều gây hại.

Không tự ý dùng thuốc kháng sinh

Kháng sinh không được khuyến cáo sử dụng trong sốt xuất huyết vì sốt xuất huyết là do vi-rút gây nên, trong khi kháng sinh lại không diệt được vi rút. Chỉ dùng kháng sinh khi có biểu hiện của nhiễm trùng (điều này phải do bác sĩ khám và chỉ định dùng và khi dùng cũng cần tránh các kháng sinh gây giảm tiểu cầu, gây hại gan, thận).

Như vậy, nếu người bệnh tự ý mua kháng sinh về dùng sẽ gây lãng phí tiền bạc, người bệnh lại có nguy cơ gặp phải tác dụng phụ của thuốc (nhất là đối với người có cơ địa dị ứng), làm người bệnh cùng một lúc mắc nhiều bệnh như vừa bị sốt xuất huyết, vừa bị dị ứng thuốc, việc chữa trị sẽ phức tạp hơn, tốn kém rất nhiều.

DS Hoàng Thị Thuỷ